Şehir Özel Dosyası | Buket Abanoz

 

Hızlı ve plansız kentleşmenin hukuki, sosyolojik ve psikolojik birçok sonucu var. Elbette her biri üzerinde durulmaya değer bahisler. Ancak bu yazıda, değişimin ve dönüşümün birinci tekil şahidi olarak; bana ve dolayısıyla “insana’’ bakan veçhesinden bahsetmeye çalışacağım.

Yaşadığımız şehir, oturduğumuz ev, uyuduğumuz oda. Bu mekânlar hayatımızı ve pek tabi kim olduğumuzu belirleyen mühim yerler esasında. Dünyayla kurduğumuz ilişkinin ipuçlarını taşıdıklarından, bir toplumu okumanın da en iyi yolu idi bir zamanlar. Ancak şahsiyetsiz ve tek model günümüz yapıları mukayeseye imkân vermiyor; haliyle bu yapılarda yetişen insan, kimliksiz ve tek tip olmaktan öteye geçemiyor.

‘O’ plazada oturan insanlar, ‘bu’ gökdelende çalışıyor ve ‘şu’ arabaya biniyor. Bu konumunu muhafaza ettiği müddetçe de  ‘öteki’ olmuyor. Burada Z.Bauman’ın omlet örneği aklıma düşüveriyor hemen: Yemek tabağında ağzınızı sulandıran bir omlet, yastığa döküldüğünde iğrenç bir leke haline gelebilir. Yani bu kurulmuş düzen, bir ayakkabı işçisine mesleğini sürdürme şansı vermiyor. Bir nesil sonramız, nasıl yapıldığını göremediği o ayakkabıyla mağazada tanışacağından bir diğerine hemen gönlünü kaptırabilecek. Ve kim bilir, kaçımız gökyüzünü göremeden bir günü daha tamamlayacak.

‘’Güzellik varlığın kanunlarına uyumdan doğar.’’ diyor Turgut Cansever. Etik ile estetik arasındaki ilişki, zihinlerimizde yalnızca bir ses uyumu olmaktan öteye geçtiği vakit; çevremize de farklı bir nazarla bakmaya başlayabiliriz.

Buket Abanoz