Eleştiri: A'mak-ı Hayal | Buket Abanoz

Administrator tarafından yazıldı. Aktif .

A’MAK-I HAYAL ÜZERİNE

Hayat, sekr anında görülen bir düş değil mi?

Bir başka 'ben' dünyasının anlatılarak, hayallerin 'ben'in ötesinde olduğunu muhteşem tasvirleriyle idrak ettiren Filipeli Ahmet Hilmi, hayaller dünyasına tırmanmamız için elini uzatıyor. Hayal sandıklarımızın aslında ulaşmak istediğimiz maddelerden müteşekkil olduğunu, kitabın her bölümde bir kez da anlatıyor.

Kitabın asli kahramanı Raci, Avrupa'nın felsefi doktrinlerinin şaşkına çevirdiği, bunalımlara sürüklediği, inançlarını sarstığı, manevi yanı eksik eğitimin tipik bir örneğidir. Dindar ve çok iyi bir annenin eğitimiyle büyütüldüğünden aldığı eğitim onda ''sökülmez bir hiss-i dini ve yıkılmaz bir düstur-ı ahlakî '' bırakmıştır. Ancak yetiştiği çevre ve arkadaşları onun ruh, kader, hiçlik, yokluk gibi metafizik meselelerle meşgul olmasına engel olamamıştır. Ve öğrendiklerinin ruhunun ihtiyaçlarına cevap veremeyen bir bilgi yığınından ibaret olduğunu fark ettiğinde, bunu şöyle dile getirmiştir:

''Ben küfür ile imandan, ikrar ile inkârdan, tasdik ile reybden mürekkep bir şey olmuştum. Kalben inkâr ettiğimi aklen tasdik eder, aklen reddettiğimi kalben kabul ederdim. Velhasıl reyb(şüphe) denilen ejderha vücudumu sarmış idi.''

İşte bu şüphe ve huzursuzluk, onu devamlı arayışlara yöneltir ve sonunda Karacaahmet Mezarlığı'ndaki yoksul kulübesinde yaşayan Aynalı Baba'yı bulur. Hikâye, Aynalı Baba'nın yol göstericiliğiyle bilinmeyen zaman ve mekânlarda, farklı kimlikler altında yapılan dokuz hayali yolculuk ve başından geçen serüvenlerle devam eder.

Bu yolculukların ardından Raci, mutlak hakikate dair edindiği bilgiler sonucu, dünyanın faniliğini fark eder; zihnini meşgul eden niçin ve nedenlerin cevabını vahdet-i vücudun sırrına ermede, dolayısıyla ilahi aşkta ve varlığın gerçek varlık karşısındaki 'hiç'liğinde bulur.

Kitabı kattığı onlarca birikimden ziyâde,bilhassa Raci'nin zihnimize çengeliyle iğnelediği bir cümle için bile birkaç kez okuyabilir, hatta başucu kitabımız dahi yapabiliriz: '' Ben bu hayatı, dünyaya niçin geldiğimizi, ne olacağımızı, bizi bu dünyaya göndereni anlamadan terk etmemeye niyet ettim.''

Raci'nin bu niyetinin, her okuyucuda tezahür etmesi dileğiyle...

Buket Abanoz

Online dergiler Online dergiler